Historia
Kurkowe Bractwo Strzeleckie im. ks. Kazimierza Jagielskiego w Raszkowie ma swoje początki w XVIII w., jednak uznaje się datę powstania na 1854 r. Wybuch II wojny światowej przerwał działalność bractwa. Dopiero w 1992 r. organizacja została reaktywowana a rok później wstąpiła do Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP.
Początki
Pierwsze bractwo na terenie Raszkowa założył Jerzy Wandalin, hrabia w Wielkich Kończycach Mniszech, marszałek dworu królewskiego, starosta sanocki i grudziądzki. Prawa nadał mu król August III Wettyn 26 maja 1755 r. we Wschowie. Bractwo miało cieszyć się i korzystać z wolności i przywilejów, którymi cieszyły się też inne bractwa w Polsce. Dokument zwalniał m.in. króla kurkowego z podatków i opłat. O dziwo dokument mówił, że mieszczanie raszkowscy posiadali wówczas statut nadany przez poprzednika Augusta III, czyli Augusta II.
Okres zaborów
Nie wiemy, czy bractwo to przetrwało do późniejszych czasów, o których dalej mowa. Za datę powstania uznaje się od okresu międzywojennego do dzisiaj rok 1854 r. Pisarze braccy jeszcze w okresie międzywojennym podkreślali, że bractwo musiało istnieć w I poł. XIX w., ale obficie źródła pisane zaczęły występować od 1854 r. Ten rok to również nadanie statutu bractwa, który głosił, iż głównym celem organizacji jest kształcenie w strzelaniu. Organizacja posiadała wówczas sztandar, a chorążym był Antoni Tomaszewski. Sztandar ten jednak zaginął i kolejny ufundował ówczesny prezes Józef Chylewski 3 czerwca 1860 r. Majątek bracki z 1860 r., czyli 14 gwiazd złotych, 2 laski marszałkowskie, 9 medali, szpady, 2 obrusy, dywan do ołtaża, czy świece spłonęły w pożarze kościoła drewnianego w 1882 r. Bracia kurkowi strzelali na celstacie, czyli strzelnicy poza miastem. Grunt ten podarował bractwu dziedzic Raszkowa Arnold Skórzewski w 1858 r. W tym okresie królami kurkowymi (z przekazów ustnych, które przetrwały do okresu międzywojennego) byli: Adam Chylewski, Józef Chylewski, Paweł Dorożalski, Waldemar Witkowski, a także ks. Kazimierz Jagielski, który był też prezesem organizacji. Był to ksiądz społecznik i patriota. Wiemy, że ceremoniał królewski, czyli obecna intronizacja była bardzo uroczysta! Korowód szedł przez miasto, a bracia żegnali go trzykrotną salwą z 25 sztucerów. Co ciekawe, w tym okresie do bractwa nie byli dopuszczani Niemcy. W 1896 r. bractwo przestało istnieć, a Komisja Kolonizacyjna po wykupieniu Raszkówka zabrała strzelnicę.
Wznowienie działalności i wybuch wojny
Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Raszkowie reaktywowano 16 czerwca 1927 r. z inicjatywy Władysława Haraszkiewicza. Wówczas na zebranie przybyło 29 osób oraz zarząd Bractwa Kurkowego z Ostrowa Wielkopolskiego. Przyjęto nowy statut, a pierwszym prezesem został burmistrz Raszkowa Stanisław Zieliński.
Tak to zostało odnotowane w "Proporcu: miesięczniku, poświęconym ideologii strzeleckiej" w nr 9 z 1927 r. (s. 21-22)
"RASZKÓW (Wznowienie Bractwa Kurkowego.) W dniu 16-go czerwca o godzinie 17 zebrało się na salce p.Cieślaka obywatelstwo Raszkowa i okolicy celem wznowienia działalności od 55 lat nieistniejącego Bractwa Kurkowego... Zebranie zagaił Burmistrz miasta p. Zieliński krótkiem powitaniem obecnych, wyjaśniając następnie cel zebrania. Na przewodniczącego zebrania wybrano jednogłośnie prezesa Podokręgu Ostrowskiego Zjedn. Bractw Kurkowych, który obejmując przewodnictwo omówił cele i zadania Bractw Kurkowych, odczytał przytem niektóre paragrafy z ustaw obecnie obowiązujących Bez sprzeciwu zgodzili się obecni na ponowne powołanie do życia Bractwa Kurkowego, przyczem zgłosiło się 28 osób na członków. Z kolei przystąpiono do wyboru tymczasowego Zarządu, do którego weszli jako prezes Brat Burmistrz Zieliński, jako zastępca Brat CharaszkiewiczFr., jako Sekretarz Brat Sapiński, jako Skarbnik Brat Strzępkowski, jako Komendant Brat Straburzyński i jako ławnicy Bracia Gruszczyński i Berliński. Przy wolnych głosach ofiarował obecny Skarbnik Podokr. i Król Bractwa Ostrowskiego Brat Szubert medal królewski dla pierwszego Króla Kurkowego, a Sekr. Podokr. Brat Orlicki dwa srebrne medale dla pierwszych Marszałków, co zebrani przyjęli z wielkim entuzjazmem do wiadomości. Odśpiewaniem "Roty" zakończono zebranie"
(pisownia oryginalna)
Informacje z okresu międzywojennego są nam znane dzięki protokolarzowi, w którym zapisywano dane do 1934 r. Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Raszkowie najpierw należało do Podokręgu Ostrowskiego, a później do Okręgu Ostrowskiego Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP. Pierwszą siedzibą bractwa była sala w ratuszu, a potem często zmieniano miejsca spotkań. 21 maja 1934 r. poświęcono sztandar organizacji, a w uroczystości wziął udział prezes Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP Aleksander Ratajczak. Dokładne losy od 1934 r. do 1939 r. nie są znane.
19 czerwca 1938 r. na strzelnicy odbyło się strzelanie o godność króla zielonoświątkowego. Królem został Czesław Gruszczyński, I Rycerzem - Józef Wabiński, a II Rycerzem - Czesław Drygas. Proklamacja odbyła się jeszcze tego samego dnia wieczorem od tradycyjnego wymarszu na przyjęcie do domu króla kurkowego Ostatnie strzelanie królewskie w Raszkowie przed wybuchem II wojny światowej odbyło się 11 czerwca 1939 r. Królem został Czesław Drygas, I Rycerzem - Kazimierz Karczewski, a II Rycerzem - ubiegłoroczny król Czesław Gruszczyński. Proklamacji dokonał prezes honorowy Wacław Sapiński. Po raz pierwszy i jak się później okazało, po raz ostatni wprowadzono strzelanie do tarczy FON, czyli Funduszu Obrony Narodowej z broni małokalibrowej, a zysk przeznaczono na FON. 1 miejsce zajął wówczas Władysław Haraszkiewicz, II miejsce - Idzior, a II miejsce - komisarz Policji Państwowej Wojciech Owczarski.
Wiadomo, że wybuch II wojny światowej przerwał działalność bractwa.
Reaktywacja
Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Raszkowie zostało reaktywowane w 1992 r. z inicjatywy brata Jacka Bartczaka, członka KBS w Ostrowie Wielkoopolskim oraz brata Krzysztofa Niemierza, członka KBS w Kórniku. 19 czerwca 1992 r. w domu kultury odbyło się spotkanie założycielskie 15 osób, a także braci kurkowych z Ostrowa Wielkopolskiego: Mieczysława Krystkowiaka, Władysława Fickera i Włodzimierza Rychwalskiego. 27 września 1992 r. poświęcono strzelnicę bracką, a 23 kwietnia Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Raszkowie zostało przyjęte do Okręgu Ostrowskiego Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP. 15 sierpnia 1993 r. odbyło się uroczyste poświęcenie nowego sztandaru Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Raszkowie. W uroczystości brał udział prezes Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP dr Tadeusz Jakubiak. Okres ten był bardzo ciężki, bowiem przedwojenne strzelnica nie spełniała warunków, przystąpiono do budowy nowej. 21 lutego 1995 r. burmistrz Raszkowa Stanisław Koczura zapewnił dzierżawę strzelnicy przez bractwo i została ona poddana gruntownej modernizacji.
W opracowaniu historii posłużono się informacjami, które zgromadzili bracia: Jacek Bartczak i Ryszard Januszkiewicz.
Początki
Pierwsze bractwo na terenie Raszkowa założył Jerzy Wandalin, hrabia w Wielkich Kończycach Mniszech, marszałek dworu królewskiego, starosta sanocki i grudziądzki. Prawa nadał mu król August III Wettyn 26 maja 1755 r. we Wschowie. Bractwo miało cieszyć się i korzystać z wolności i przywilejów, którymi cieszyły się też inne bractwa w Polsce. Dokument zwalniał m.in. króla kurkowego z podatków i opłat. O dziwo dokument mówił, że mieszczanie raszkowscy posiadali wówczas statut nadany przez poprzednika Augusta III, czyli Augusta II.
Okres zaborów
Nie wiemy, czy bractwo to przetrwało do późniejszych czasów, o których dalej mowa. Za datę powstania uznaje się od okresu międzywojennego do dzisiaj rok 1854 r. Pisarze braccy jeszcze w okresie międzywojennym podkreślali, że bractwo musiało istnieć w I poł. XIX w., ale obficie źródła pisane zaczęły występować od 1854 r. Ten rok to również nadanie statutu bractwa, który głosił, iż głównym celem organizacji jest kształcenie w strzelaniu. Organizacja posiadała wówczas sztandar, a chorążym był Antoni Tomaszewski. Sztandar ten jednak zaginął i kolejny ufundował ówczesny prezes Józef Chylewski 3 czerwca 1860 r. Majątek bracki z 1860 r., czyli 14 gwiazd złotych, 2 laski marszałkowskie, 9 medali, szpady, 2 obrusy, dywan do ołtaża, czy świece spłonęły w pożarze kościoła drewnianego w 1882 r. Bracia kurkowi strzelali na celstacie, czyli strzelnicy poza miastem. Grunt ten podarował bractwu dziedzic Raszkowa Arnold Skórzewski w 1858 r. W tym okresie królami kurkowymi (z przekazów ustnych, które przetrwały do okresu międzywojennego) byli: Adam Chylewski, Józef Chylewski, Paweł Dorożalski, Waldemar Witkowski, a także ks. Kazimierz Jagielski, który był też prezesem organizacji. Był to ksiądz społecznik i patriota. Wiemy, że ceremoniał królewski, czyli obecna intronizacja była bardzo uroczysta! Korowód szedł przez miasto, a bracia żegnali go trzykrotną salwą z 25 sztucerów. Co ciekawe, w tym okresie do bractwa nie byli dopuszczani Niemcy. W 1896 r. bractwo przestało istnieć, a Komisja Kolonizacyjna po wykupieniu Raszkówka zabrała strzelnicę.
Wznowienie działalności i wybuch wojny
Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Raszkowie reaktywowano 16 czerwca 1927 r. z inicjatywy Władysława Haraszkiewicza. Wówczas na zebranie przybyło 29 osób oraz zarząd Bractwa Kurkowego z Ostrowa Wielkopolskiego. Przyjęto nowy statut, a pierwszym prezesem został burmistrz Raszkowa Stanisław Zieliński.
Tak to zostało odnotowane w "Proporcu: miesięczniku, poświęconym ideologii strzeleckiej" w nr 9 z 1927 r. (s. 21-22)
"RASZKÓW (Wznowienie Bractwa Kurkowego.) W dniu 16-go czerwca o godzinie 17 zebrało się na salce p.Cieślaka obywatelstwo Raszkowa i okolicy celem wznowienia działalności od 55 lat nieistniejącego Bractwa Kurkowego... Zebranie zagaił Burmistrz miasta p. Zieliński krótkiem powitaniem obecnych, wyjaśniając następnie cel zebrania. Na przewodniczącego zebrania wybrano jednogłośnie prezesa Podokręgu Ostrowskiego Zjedn. Bractw Kurkowych, który obejmując przewodnictwo omówił cele i zadania Bractw Kurkowych, odczytał przytem niektóre paragrafy z ustaw obecnie obowiązujących Bez sprzeciwu zgodzili się obecni na ponowne powołanie do życia Bractwa Kurkowego, przyczem zgłosiło się 28 osób na członków. Z kolei przystąpiono do wyboru tymczasowego Zarządu, do którego weszli jako prezes Brat Burmistrz Zieliński, jako zastępca Brat CharaszkiewiczFr., jako Sekretarz Brat Sapiński, jako Skarbnik Brat Strzępkowski, jako Komendant Brat Straburzyński i jako ławnicy Bracia Gruszczyński i Berliński. Przy wolnych głosach ofiarował obecny Skarbnik Podokr. i Król Bractwa Ostrowskiego Brat Szubert medal królewski dla pierwszego Króla Kurkowego, a Sekr. Podokr. Brat Orlicki dwa srebrne medale dla pierwszych Marszałków, co zebrani przyjęli z wielkim entuzjazmem do wiadomości. Odśpiewaniem "Roty" zakończono zebranie"
(pisownia oryginalna)
Informacje z okresu międzywojennego są nam znane dzięki protokolarzowi, w którym zapisywano dane do 1934 r. Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Raszkowie najpierw należało do Podokręgu Ostrowskiego, a później do Okręgu Ostrowskiego Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP. Pierwszą siedzibą bractwa była sala w ratuszu, a potem często zmieniano miejsca spotkań. 21 maja 1934 r. poświęcono sztandar organizacji, a w uroczystości wziął udział prezes Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP Aleksander Ratajczak. Dokładne losy od 1934 r. do 1939 r. nie są znane.
19 czerwca 1938 r. na strzelnicy odbyło się strzelanie o godność króla zielonoświątkowego. Królem został Czesław Gruszczyński, I Rycerzem - Józef Wabiński, a II Rycerzem - Czesław Drygas. Proklamacja odbyła się jeszcze tego samego dnia wieczorem od tradycyjnego wymarszu na przyjęcie do domu króla kurkowego Ostatnie strzelanie królewskie w Raszkowie przed wybuchem II wojny światowej odbyło się 11 czerwca 1939 r. Królem został Czesław Drygas, I Rycerzem - Kazimierz Karczewski, a II Rycerzem - ubiegłoroczny król Czesław Gruszczyński. Proklamacji dokonał prezes honorowy Wacław Sapiński. Po raz pierwszy i jak się później okazało, po raz ostatni wprowadzono strzelanie do tarczy FON, czyli Funduszu Obrony Narodowej z broni małokalibrowej, a zysk przeznaczono na FON. 1 miejsce zajął wówczas Władysław Haraszkiewicz, II miejsce - Idzior, a II miejsce - komisarz Policji Państwowej Wojciech Owczarski.
Wiadomo, że wybuch II wojny światowej przerwał działalność bractwa.
Reaktywacja
Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Raszkowie zostało reaktywowane w 1992 r. z inicjatywy brata Jacka Bartczaka, członka KBS w Ostrowie Wielkoopolskim oraz brata Krzysztofa Niemierza, członka KBS w Kórniku. 19 czerwca 1992 r. w domu kultury odbyło się spotkanie założycielskie 15 osób, a także braci kurkowych z Ostrowa Wielkopolskiego: Mieczysława Krystkowiaka, Władysława Fickera i Włodzimierza Rychwalskiego. 27 września 1992 r. poświęcono strzelnicę bracką, a 23 kwietnia Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Raszkowie zostało przyjęte do Okręgu Ostrowskiego Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP. 15 sierpnia 1993 r. odbyło się uroczyste poświęcenie nowego sztandaru Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Raszkowie. W uroczystości brał udział prezes Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP dr Tadeusz Jakubiak. Okres ten był bardzo ciężki, bowiem przedwojenne strzelnica nie spełniała warunków, przystąpiono do budowy nowej. 21 lutego 1995 r. burmistrz Raszkowa Stanisław Koczura zapewnił dzierżawę strzelnicy przez bractwo i została ona poddana gruntownej modernizacji.
W opracowaniu historii posłużono się informacjami, które zgromadzili bracia: Jacek Bartczak i Ryszard Januszkiewicz.